Απλοποίηση διαδικασιών σύστασης προσωπικών και κεφαλαιουχικών εταιρειών (Ν 3853/2010) – Yπηρεσίες Μίας Στάσης (ΥΜΣ)

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ” Τεύχος 74 / Έτος 2011

Οι υποχρεώσεις των συμβολαιογράφων ως ΥΜΣ και η συνεργασία των συμβολαιογράφων με τους λογιστές για την ολοκλήρωση της διαδικασίας σύστασης εταιρειών σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 3853/2010. 

Ι. Νομικό πλαίσιο – Γενικές παρατηρήσεις

Σύμφωνα με το άρθρο 1 του Ν 3853/2010 σκοπός του Νόμου αυτού είναι η απλοποίηση των διαδικασιών σύστασης προσωπικών και κεφαλαιουχικών εμπορικών εταιρειών και ειδικότερα των Ομορρύθμων εταιρειών, των Ετερορρύθμων Εταιρειών, των Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης και των Ανωνύμων Εταιρειών.

Στη συνέχεια, εκδόθηκε η Κ1-802/23.3.2011 (ΦΕΚ Β΄ 470) Κοινή Απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Οικονομικών, Οικονομίας Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με θέμα «Καθορισμός διαδικασιών, προϋποθέσεων, τεχνικών λεπτομερειών και λοιπών θεμάτων σχετικά με την λειτουργία των υπηρεσιών μιας στάσης για τη σύσταση Εταιρειών», με την οποία καθορίστηκαν οι διαδικασίες και οι τεχνικές λεπτο-

Επιχείρηση 8-9/2011 (ΕΤΟΣ 7ο) – www.epixeirisi.gr

μέρειες για τον τρόπο της λειτουργίας των υπηρεσιών μίας στάσης για τη σύσταση εταιρειών.

Με τις διατάξεις του Ν 3419/2005 (ΦΕΚ Α΄ 297) καθιερώθηκε το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ).

Με την καταχώριση των εταιρειών στο ΓΕΜΗ οι εταιρείες αποκτούν νομική προσωπικότητα και λαμβάνουν αριθμό ΓΕΜΗ, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις του Ν 3419/2005, όπως τροποποιήθηκαν με τις διατάξεις του Ν 3853/2010.

Ο συμβολαιογράφος ως υπηρεσία μιάς στάσης είναι αρμόδιος μεταξύ άλλων σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν 3853/2010:

α. Για την παραλαβή των εγγράφων που απαιτούνται για την σύσταση των εταιρειών.

β. Για τη μέριμνα χορήγησης του Αριθμού ΓΕΜΗ και του Κωδικού αριθμού καταχώρισης.

γ. Να μεριμνά για τη χορήγηση αριθμού φορολογικού μητρώου από την αρμόδια ΔΟΥ.

δ. Να μεριμνά για τη χορήγηση και να λαμβάνει τα απαιτούμενα πιστοποιητικά φορολογικής ενημερότητας των ιδρυτών των εταιρειών

ε. Να μεριμνά για την εγγραφή της εταιρείας, των φυσικών προσώπων, εταίρων, διαχειριστών ή μελών Δ.Σ. στον οικείο οργανισμό κοινωνικής ασφάλισης και για τη χορήγηση αριθμού μητρώου κοινωνικής ασφάλισης όπου αυτή απαιτείται, καθώς και ασφαλιστικής ενημερότητας.

στ. Για την είσπραξη του Γραμματίου Ενιαίου Κόστους Σύστασης Εταιρείας και του Φόρου Συγκέντρωσης Κεφαλαίου καθώς και τη χορήγηση σχετικής απόδειξης καταβολής του Γραμματίου Ενιαίου Κόστους σύστασης εταιρείας και του Φόρου Συγκέντρωσης Κεφαλαίου.

ΙΙ.  Συμπλήρωση και προσκόμιση εντύπων Μ1, Μ3, Μ6, Μ7, Μ8

Με την εφαρμογή των διατάξεων του Ν 3853/2010 παρέχεται η δυνατότητα στον συμβολαιογράφο, ως υπηρεσία μίας στάσης, να κάνει έναρξη εργασιών καθώς επίσης και να χορηγεί ΑΦΜ σε φυσικά πρόσωπα και σε αλλοδαπά νομικά πρόσωπα που συμμετέχουν ως μέλη ή εταίροι στα νομικά πρόσωπα που ιδρύονται σε περίπτωση που αυτά δεν διαθέτουν ΑΦΜ.

Στο άρθρο 4 της Κ1-802/23.3.2011 Κοινής Υπουργικής Απόφασης ορίζονται τα έγγραφα που πρέπει να προσκομίζονται στην Υπηρεσία μίας στάσης από τους ιδρυτές της εταιρείας για τη σύσταση της εταιρείας.

Μεταξύ άλλων είναι τα εξής:

Εφόσον πρόκειται για ιδρυτές φυσικά πρόσωπα πρέπει να προσκομίζονται συμπληρωμένα έντυπα «Δήλωση απόδοσης ΑΦΜ/μεταβολής ατομικών στοιχείων» (Μ1) και «Δήλωση Σχέσεων Φορολογούμενου» (Μ7) όπου απαιτείται, για τη χορήγηση ΑΦΜ στους ιδρυτές, εφόσον αυτοί δεν διαθέτουν.

Εφόσον πρόκειται για ιδρυτές νομικά πρόσωπα αλλοδαπής πρέπει να προσκομίζονται συμπληρωμένα τα έντυπα «Δήλωσης έναρξης/μεταβολής εργασιών μη Φυσικού Προσώπου» (Μ3), και «Δήλωση Σχέσεων Φορολογούμενου» (Μ7), προκειμένου να τους χορηγηθεί ΑΦΜ.

Επίσης για να χορηγηθεί ΑΦΜ στην εταιρεία μετά τη σύστασή της πρέπει να προσκομίζονται τα έντυπα που έχουν συμπληρωθεί με ευθύνη των υπόχρεων, δηλαδή: «Δήλωση έναρξης/μεταβολής εργασιών μη φυσικού προσώπου» (Μ3). «Δήλωση δραστηριοτήτων επιχείρησης» (Μ6), όπου απαιτείται, «Δήλωση σχέσεων φορολογούμενου» (Μ7), «Δήλωση μελών μη φυσικού προσώπου» (Μ8), όπου απαιτείται.

Ειδικότερα:

Έντυπο Μ1 (δήλωση απόδοσης ΑΦΜ)

Υποβάλλεται σε περίπτωση που τα φυσικά πρόσωπα που συμμετέχουν ως μέλη ή εταίροι στην υπό σύσταση εταιρεία δεν διαθέτουν ΑΦΜ. Κατά την υποβολή της δήλωσης αυτής πρέπει υποχρεωτικά να επιδεικνύεται αστυνομική ταυτότητα από τους Ελληνες υπηκόους, Διαβατήριο ή ταυτότητα από τους υπήκους κράτους Μέλους της Ευρωπαικής Ενωσης. Διαβατήριο από τους υπήκοους τρίτων χωρών και άδεια διαμονής εφόσον διαμένουν στην χώρα.

Γίνεται μνεία ότι τα φυσικά πρόσωπα που ορίζονται ως διαχειριστές ή εκπρόσωποι των νομικών προσώπων οφείλουν να κατέχουν ήδη ΑΦΜ κατά την προσέλευση τους στην Υπηρεσίας Μίας Στάσης οπότε εξαιρούνται από τη διαδικασία χορήγησης ΑΦΜ σε αυτούς από την Υπηρεσία Μίας Στάσης.

Έντυπο Μ3 (Δήλωση Εναρξης Εργασιών μη Φυσικού Προσώπου)

Υποβάλλεται για έναρξη εργασιών σε προσωπικές και κεφαλαιουχικές εταιρείες όπως ορίζει ο Ν 3853/2010 καθώς και η απόδοση ΑΦΜ σε αλλοδαπά Νομικά Πρόσωπα που θα συμμετέχουν ως μέλη ή εταίροι στην υπό σύσταση εταιρεία, εφόσον αυτά δεν διαθέτουν ΑΦΜ.

 Έντυπο Μ6 (Δήλωση Δραστηριοτήτων Επιχείρησης)

Συνυποβάλλεται ως συμπληρωματικό του εντύπου Μ3 στην περίπτωση που οι δηλούμενες δραστηριότητες στο έντυπο Μ3 είναι περισσότερες από πέντε και ο χώρος του εντύπου Μ3 δεν επαρκεί.

Έντυπο Μ7 (Δήλωση Σχέσεων Φορολογούμενου)

Συνυποβάλλεται με το έντυπο Μ1 προκειμένου να δηλωθούν τα πρόσωπα με τα οποία έχει σχέση το φυσικό πρόσωπο στο οποίο θα αποδοθεί ΑΦΜ και συμπληρώνει τη φορολογική του εικόνα. (π.χ. αντίκλητος και λοιπά).

Επίσης συνυποβάλλεται με το έντυπο Μ3 προκειμένου να δηλωθούν τα στοιχεία των εκπροσώπων του υπο σύσταση νομικού προσώπου (διαχειριστής, Πρόεδρος, Διευθύνων Σύμβουλος, Μέλη Διοικητικού Συμβουλίου Ανωνύμων Εταιρειών και λοιπά).

Έντυπο Μ8 (Δήλωση Μελών μη φυσικού Πορσώπου)

Συνποβάλλεται με το έντυπο Μ3 προκειμένου να δηλωθούν τα στοιχεία των εταίρων που συμμετέχουν στην ΕΠΕ.

ΙΙΙ. Φορολογική Ενημερότητα

Η υπηρεσία μίας Στάσης αιτείται τη χορήγηση φορολογικής ενημερότητας για τον καθένα από τους ιδρυτές της υπό σύστασης εταιρείας.

Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η χορήγηση της φορολογικής ενημερότητας, η υπηρεσία μίας στάσης έχει τη δυνατότητα από το νόμο να χορηγήσει προθεσμία 10 ημερών για να προσκομιστεί η φορολογική ενημερότητα από τον ενδιαφερόμενο.

Στην περίπτωση που δεν είναι δυνατή η έκδοση της φορολογικής ενημερότητας, ο υπόχρεος πρέπει να έρθει σε συνεννόηση με το λογιστή του έτσι ώστε να γίνουν οι κατάλληλες ενέργειες για να εκδοθεί η φορολογική ενημερότητα που είναι απαραίτητη να προσκομιστεί στο συμβολαιογράφο ως υπηρεσία μίας στάσης.

ΙV. Προσκόμιση μισθωτηρίου

Ένα από τα απαιτούμενα έγγραφα που πρέπει να προσκομιστούν στο συμβολαιογράφο, ως υπηρεσία μίας στάσης, για τη σύσταση εταιρειών, είναι σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 1 της Κ1 802 θεωρημένο από την αρμόδια ΔΟΥ μισθωτήριο ή επίσημο αντίγραφο τίτλου κυριότητας ή υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του Ν 1599/1986 περί δωρεάν παραχώρησης χρήσης για την έδρα της υπό σύστασης εταιρείας, με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής του παραχωρούντος.

Σε πολλές περιπτώσεις ο λογιστής της υπό σύστασης εταιρείας είναι αυτός που αναλαμβάνει να ολοκληρώσει την διαδικασία υπογραφής του μισθωτηρίου εγγράφου καθώς και να προβεί στη θεώρηση του από τη ΔΟΥ.

1. Έκδοση ΑΦΜ της υπό σύσταση εταιρείας

Για την έκδοση αριθμoύ φορολογικού μητρώου σύμφωνα με το άρθρο 8 του Ν 3853/2010 η Υπηρεσία Μίας Στάσης διαβιβάζει ηλεκτρονικά προς την αρμόδια ΔΟΥ τα ακόλουθα στοιχεία:

α. τον κωδικό ΓΕΜΗ και τον Κωδικό Αριθμό Καταχώρισης, που προβλέπονται στο άρθρο 5 του Ν 3419/2005 (ΦΕΚ Α΄ 297), όπως αυτός τροποποιείται με το άρθρο 13 του παρόντος νόμου,

β. την απόδειξη εξόφλησης του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου,

γ. τα στοιχεία προσδιορισμού της έδρας και των λοιπών εγκαταστάσεων της επιχείρησης (τίτλος ιδιοκτησίας ή συμφωνητικό μίσθωσης ή υπομίσθωσης νομίμως θεωρημένο από τη ΔΟΥ ή υπεύθυνη δήλωση δωρεάν παραχώρησης χώρου),

δ. τα σχετικά έντυπα που έχουν υποβληθεί στην Υπηρεσία Μίας Στάσης από τον αιτούντα για την έκδοση ΑΦΜ, δηλαδή όπως αναφέρεται στο άρθρο 11 παρ. Γ της Κ1 802 είναι: τα στοιχεία δήλωσης έναρξης/μεταβολής μη φυσικού προσώπου (έντυπο Μ3), της δήλωσης σχέσεων φορολογούμενου (έντυπο Μ7), της δήλωσης μελών μη φυσικού προσώπου (έντυπο Μ8), όπου απαιτείται, και της δήλωσης δραστηριοτήτων επιχείρησης (έντυπο Μ6) όπου απαιτείται.

Ο ΑΦΜ αποδίδεται άμεσα από το Υπουργείο Οικονομικών και αποστέλλεται ηλεκτρονικά στην Υπηρεσία Μίας Στάσης. Οι δηλώσεις παραμένουν και φυλάσσονται στον φάκελο της εταιρείας στην αρμόδια Υπηρεσία ΓΕΜΗ ή στο Τμήμα ΓΕΜΗ και μπορούν να διαβιβάζονται πρωτότυπες ή αντίγραφα στην αρμόδια ΔΟΥ κατόπιν αιτήματος.

Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας σύστασης εταιρείας ο συμβολαιογράφος, διαβιβάζει τον πλήρη φυσικό φάκελο της εταιρείας στο Τμήμα ΓΕΜΗ ή στην αρμόδια Υπηρεσία ΓΕΜΗ.

Μεταξύ άλλων εγγράφων που περιλαμβάνονται στον φυσικό φάκελο είναι και όπως ανωτέρω αναφέρθηκε τα έντυπα Μ3, Μ6, Μ7, Μ8.

Τα έντυπα αυτά πρέπει να είναι πρωτότυπα υπογεγραμμένα και από τους δηλούντες και από τον συμβολαιογράφο, ως υπηρεσία μίας στάσης, που τα παραλαμβάνει.

Αυτονόητη είναι η καθοριστική συμβολή του λογιστή της υπο σύσταση εταιρείας, ο οποίος είναι αρμόδιος να έρθει σε συνεννόηση με τον υπόχρεο, ιδρυτή του υπο σύσταση νομικού προσώπου, για να συμπληρώσει όλα τα ανωτέρω έντυπα τα οποία είναι απαραίτητα για την ολοκλήρωση της σύστασης της εταιρείας και τα οποία πρέπει να προσκομιστούν αρχικά στο συμβολαιογράφο ως υπηρεσία μίας στάσης και στη συνέχεια αποτελούν απόσπασμα του φυσικού φακέλου της εταιρείας που κατατίθεται στο Τμήμα ΓΕΜΗ ή στην αρμόδια Υπηρεσία ΓΕΜΗ.

1. Εξαιρέσεις από τη διαδικασία έναρξης εργασιών από την Υπηρεσία Μίας Στάσης

Στις κατωτέρω περιπτώσεις η Υπηρεσία μίας στάσης δεν είναι αρμόδια για την έναρξη εργασιών της υπό σύστασης εταιρείας αλλά παραμένει αρμόδια η ΔΟΥ και θα πρέπει ο λογιστής να προβεί στις κατάλληλες ενέργειες για την έναρξη των εργασιών.

Α. Εταιρείες που εξαιρούνται του πεδίου εφαρμογής της Κ1-802/23.3.2011 Κοινής Υπουργικής Απόφασης διότι έχουν συσταθεί στην αλλοδαπή ή για την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα απαιτείται εγκριτική απόφαση

1. Αλλοδαπές εταιρείες ιδιοκτησίας ακινήτου στην Ελλάδα.
2. Αλλοδαπές εταιρείες που εγκαθιστούν γραφείο στην Ελ λάδα (1021552/469 ΔΜ/Πολ. 1083/6.3.2002 εγκύκλιος).
3. Αλλοδαπές εταιρείες που έχουν σύμβαση έργου στην Ελλάδα.
4. Αλλοδαπές ναυτιλιακές εταιρείες που εγκαθιστούν γραφείο στην Ελλάδα σύμφωνα με τις διατάξεις του ΑΝ 378/1968 (ΦΕΚ Α΄ 82) και του Ν 27/1975 (ΦΕΚ Α΄ 77).
5. Αλλοδαπές εταιρείες που εγκαθίστανται με τη μορφή γραφείου στην Ελλάδα σύμφωνα με τις διατάξεις του ΑΝ 89/1967 (ΦΕΚ Α΄ 132) όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του Ν 3427/2005 (ΦΕΚ Α΄ 312).

Β. Εταιρείες που εξαιρούνται του πεδίου εφαρμογής της Κ1-802/23.3.2011 Κοινής Υπουργικής Απόφασης αλλά πρέπει με την υποβολή της δήλωσης έναρξης εργασιών τους στην ΔΟΥ να προσκομίσουν εκτός των άλλων δικαιολογητικών που προβλέπονται από το νόμο και αποδεικτικό παραλαβής του αριθμού ΓΕΜΗ

1. Οι ημεδαπές εταιρείες του ΑΝ 89/1967 (ΦΕΚ Α΄ 132) (ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ, ΑΕ) όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του Ν 3427/2005 (ΦΕΚ Α΄ 312).
2. Οι νέες εταιρείες προερχόμενες από μετασχηματισμό (ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ, ΑΕ).
3. Οι αλλοδαπές εταιρείες με μορφή ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ και ΑΕ που ιδρύουν υποκατάστημα στην Ελλάδα.
4. Οι αλλοδαπές εταιρείες που εγκαθίστανται με τη μορφή υποκαταστήματος στην Ελλάδα σύμφωνα με τις διατάξεις του ΑΝ 89/67 (ΦΕΚ Α΄ 132), όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του Ν 3427/2005 (ΦΕΚ Α΄ 312).
5. Οι εταιρείες που δηλώνουν δραστηριότητα για την άσκηση της οποίας απαιτείται προέγκριση ίδρυσης (άρθρα 80 και 81 του Ν 3463/2006) και άδεια εγκατάστασης ή λειτουργίας (παρ. 8α του άρθρου 4 του Ν 3325/2005).

Ειδικότερα για τις εταιρείες της ανωτέρω τελευταίας περίπτωσης πρέπει να επισημανθούν τα εξής:

Πρόκειται για εταιρείες:

α. του άρθρου 80 (καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος) του Ν 3463/2006 (ΦΕΚ 114α/8.6.2006) για την σύσταση των οποίων χρειάζεται άδεια ίδρυσης και λειτουργίας. Σχετικά (Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών αριθμός πρωτοκόλλου 1122331/2373/ΔΜΒ/5.12.2008 ΚΑΔ Καταστημάτων Υγειονομικού ενδιαφέροντος)

β.του άρθρου 81 (εγκατάσταση και λειτουργία θεάτρων, κινηματογράφων και ψυχαγωγικών παιδειών) του Ν 3463/2006 (ΦΕΚ 114α/8.6.2006) για την σύσταση των οποίων απαιτείται άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας.

γ. Εταιρείες που εμπίμπτουν στις διατάξεις του Ν 3325/ 2005 (ΦΕΚ Α΄ 68/11.3.2005) Σχετικά (Υπουργείο Οικονομικών 1056108/ΕΞ/2010/3.4.2010 Ανάμορφωση Πίνακα ΚΑΔ που εμπίμπουν στον Ν 3325/2005)

Στις ανωτέρω περιπτώσεις η Υπηρεσία Μίας Στάσης οφείλει να ελέγχει κάθε φορά εάν οι κωδικοί αριθμοί δραστηριότητας, οι οποίοι αναγράφονται στις δηλώσεις έναρξης εργασιών (έντυπο Μ3 και έντυπο Μ6 όπου απαιτείται) συμπίπτουν με τους κωδικούς αριθμούς δραστηριοτήτων που εμπίμπουν στο πεδίο εφαρμογής των παραπάνω διατάξεων, και μόνο εάν συμπίπτουν να παραπέμπουν την εταιρεία στις υπηρεσίες ΓΕΜΗ για χορήγηση αριθμού ΓΕΜΗ και κατόπιν στις ΔΟΥ για χορήγηση ΑΦΜ.

Επίσης, σε κάθε περίπτωση που οι αναγραφόμενες δραστηριότητες στα συστατικά έγγραφα των εταιρειών είναι περισσότερες της μίας, θα πρέπει να ελέγχεται ποιες από αυτές δηλώνονται στη δήλωση έναρξης εργασιών. Στην περίπτωση που μία από τις αναγραφόμενες δραστηριότητες, ενώ εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των Ν 3325/2005 και Ν 3463/2006, δεν δηλώνεται στο έντυπο Μ3 (και έντυπο Μ6 όπου απαιτείται) και συνεπώς δεν ενεργοποιείται άμεσα, η εταιρεία μπορεί να ολοκληρώσει τη διαδικασία έναρξης της σε μία από τις Υπηρεσίες Μίας Στάσης.

Γ. Περίπτωση έναρξης εργασιών επιχείρησης και έναρξη υποκαταστήματος

Σε περίπτωση που το Νομικό Πρόσωπο με την έναρξη Εργασιών δηλώνει και έναρξη Υποκαταστήματος, αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία Εναρξης της επιχείρησης στην ΥΜΣ μεταβαίνει στην αρμόδια ΔΟΥ και προβαίνει στα της έναρξης εργασιών του Υποκαταστήματος.

Από όλα τα ανωτέρω καταδεικνύεται ότι είναι απαραίτητη η βοήθεια και η συνεργασία του λογιστή της υπό σύσταση εταιρείας με το συμβολαιογράφο ως υπηρεσία μίας στάσης για την ολοκλήρωση της διαδικασίας σύστασης εταιρειών σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 3853/2010.