Μια νέα εταιρική μορφή: Η Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία  (άρθρα 43-120 Ν 4072/2012)

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ” Τεύχος 84 / Έτος 2012

Ένας κατανοητός και πλήρης οδηγός της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας (ΙΚΕ), τη σύσταση της οποίας ρυθμίζει ο Ν 4072/2012 (ΦΕΚ Α΄ 86/11.4.2012). Η διαδικασία σύστασής της μέσω της ΥΜΣ. Στοιχεία που περιλαμβάνονται στο καταστατικό αυτής. 

Ι.  Γενικές παρατηρήσεις – Η ανάγκη θέσπισης μίας νέας εταιρικής μορφής

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Ν 4072/2012 και δεδομένου ότι η συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων είναι μικρομεσαίες, προκύπτει η ανάγκη μίας εταιρικής μορφής η οποία θα ρυθμίζει την μικρομεσαία επιχείρηση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Εχει επισημανθεί κατά καιρούς η έλλειψη του εταιρικού τύπου που θα είναι σε θέση να καλύπτει κάθε μορφής επιχείρηση, θα μπορεί να δημιουργηθεί με ταχύτητα και θα παρέχει δυνατότητα ευελιξίας όσον αφορά τόσο τις καταστατικές διαμορφώσεις όσο και την συμμετοχή των εταίρων σε αυτόν τον τύπο. Επίσης ένας εταιρικός τύπος που θα μπορεί να αποσυνδέει την επιχειρηματικότητα από την έννοια του κεφαλαίου της επιχείρησης αξιολογώντας και άλλα χαρακτηριστικά (όπως π.χ. το πρόσωπο των εταίρων από πλευράς συνεισφοράς στην ανάπτυξη της επιχείρησης ή συμμετοχή σε αυτήν προσώπων των οποίων η προσωπική τους φερεγγυότητα αντισταθμίζει την έλλειψη περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας). Ο τύπος της ΕΠΕ δεν ανταποκρίνεται πια στις σημερινές ανάγκες για διάφορους λόγους και ιδίως για την απαιτούμενη διπλή πλειοψηφία (προσώπων και κεφαλαίων) που είναι αναγκαία για την λήψη των εταιρικών αποφάσεων. Παράλληλα οι ευρωπαϊκές νομοθεσίες προχωρούν τα τελευταία χρόνια στην αναμόρφωση του εταιρικού δικαίου για την εξυπηρέτηση της μικρομεσαίας επιχείρησης, υιοθετώντας διατάξεις που διακρίνονται για την ευελιξία τους, την απλότητα τους και ανταποκρίνονται στις πρακτικές ανάγκες των επιχειρηματιών. Με σκοπό των εκσυγχρονισμό του Ελληνικού εταιρικού δικαίου προκύπτει ότι υφίσταται ανάγκη για υιοθέτηση μιας νέας εταιρικής μορφής (μίας νέας ΕΠΕ) που θα αποτελεί τον ενδιάμεσο πόλο – εταιρικό τύπο μεταξύ των προσωπικών εταιρειών και της ανώνυμης εταιρείας. Με βάση τις σκέψεις αυτές έγινε η νομοθετική πρόταση για την σύσταση της Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας. Η νέα εταιρεία αυτή είναι κεφαλαιουχική, δηλαδή διαθέτει κεφάλαιο αλλά υπάρχει και περιορισμένη ευθύνη των εταίρων της για τα χρέη της. Πρωταρχικός στόχος είναι να δημιουργηθεί το νομικό όχημα που θα είναι σε θέση να εξυπηρετήσει καταρχήν την μικρομεσαία επιχείρηση αλλά και την νεανική επιχειρηματικότητα, η οποία απαιτεί χαμηλό έως και μηδενικό αρχικό κεφάλαιο κατά τη σύσταση της εταιρείας.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Ν 4072/2012 ο συγκεκριμένος νέος εταιρικός τύπος της Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας θα είναι σε θέση να στεγάσει κάθε επιχειρηματική ανάγκη και συνδυάζει διάφορα είδη εισφορών πέραν των εισφορών κεφαλαίου, καθιστώντας τον νέο εταιρικό τύπο αυτό ευέλικτο όσον αφορά την συμμετοχή ενώ παράλληλα παρέχει ευρύτατη δυνατότητα καταστατικών διαμορφώσεων όσον αφορά την διοίκηση, την λήψη των εταιρικών αποφάσεων, την επίλυση των εταιρικών διαφορών.

ΙΙ.  Νομικό πλαίσιο που διέπει την ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία – Έναρξη ισχύος

α. Νομικό πλαίσιο

Με το Ν 4072/2012 (ΦΕΚ Α΄ 86/11.4.2012) «Βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος – Νέα εταιρική μορφήΣήματα – Μεσίτες ακινήτων – Ρύθμιση θεμάτων ναυτιλίας, λιμένων και αλιείας και άλλες διατάξεις» και ειδικότερα στο δεύτερο μέρος του Νόμου αυτού στα άρθρα 43 έως 120 θεσπίζεται νέα εταιρική μορφή και νομοθετείται η Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (ΙΚΕ).

Στη συνέχεια εκδόθηκε από το Υπουργείο Ανάπτυξης 

Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Γενική Γραμματεία Εμπορίου Γενική Διεύθυνση Εσωτερικού Εμπορίου η εγκύκλιος υπ’ αριθμόν πρωτοκόλλου Κ1-1084/24.5.2012 με θέμα «Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (άρθρα 43-120 του Ν 4072/2012) – Διαδικασία σύστασης σύμφωνα με το άρθρο 5Α του Ν 3853/2010», με την οποία εξειδικεύτηκε η διαδικασία σύστασης της ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής εταιρείας και η εγκύκλιος υπ’ αριθμόν πρωτοκόλλου Κ2-4113/8.6.2012) με θέμα: Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία, στην οποία αναφέρονται τα θέματα της εν γένει λειτουργίας της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας. Επίσης, εκδόθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών (Γενική Γραμματεία Φορολογικών και Τελωνειακών Θεμάτων) η Πολ. 1150/14.6.2012 με θέμα «Ένταξη σε κατηγορία βιβλίων της Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας».

β. Έναρξη ισχύος

Σύμφωνα με το άρθρο 120 παρ. 2 του Ν 4072/2012 μπορεί να υποβληθεί αίτημα στην αρμόδια Υπηρεσία Μίας Στάσης για τη σύσταση Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας δύο μήνες μετά τη θέση σε ισχύ του Ν 4072/2012 ήτοι από τις 12.6.2012 και έπειτα μπορεί να ξεκινήσει η διαδικασία σύστασης των ιδιωτικών κεφαλαιουχικών εταιρειών.

ΙΙΙ.  Υπηρεσία μιας στάσης και ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία

α.  Σύσταση της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας (ΙΚΕ) μέσω της Υπηρεσίας μίας στάσης (ΥΜΣ)

Με το άρθρο 117 παρ. 3 του Ν 4072/2012 προστέθηκε άρθρο 5Α στο Ν 3853/2010 ΦΕΚ Α΄ 90/2010 το οποίο περιγράφει τη διαδικασία σύστασης της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας. Σύμφωνα με το άρθρο 5Α η ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία συστήνεται αποκλειστικά μέσω της Υπηρεσίας Μίας Στάσης.

Εάν καταρτισθεί το καταστατικό της ΙΚΕ με ιδιωτικό έγγραφο ως Υπηρεσία Μίας Στάσης είναι οι Υπηρεσίες ΓΕΜΗ των Επιμελητηρίων του άρθρου 2 του Ν 3419/2005,ως ισχύει, καθώς και τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ) που λαμβάνουν την «Πιστοποίηση Παροχής υπηρεσιών μίας στάσης» σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν 3853/2010.

Εάν όμως το καταστατικό της ΙΚΕ καταρτισθεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο (σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 49 του Ν 4072/2012) τότε ως Υπηρεσία Μίας Στάσης είναι ο συμβολαιογράφος που συντάσσει το συμβολαιογραφικό έγγραφο της σύστασης της ΙΚΕ.

β.  Σύσταση και των εταιρειών των άρθρων 80 και 81 του Ν 3463/2006 από την ΥΜΣ

Οι εταιρείες που επιδιωκόμενος σκοπός τους εμπίμπτει στις διατάξεις του άρθρου 80 του Ν 3463/2006 (Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος) για την σύσταση των οποίων απαιτείται άδεια ίδρυσης και λειτουργίας ή εμπίμπτει και στις διατάξεις του άρθρου 81 του Ν 3463/2006 (εγκατάσταση και λειτουργία Θεάτρων, Κινηματογράφων και Ψυχαγωγικών Παιδειών) για την σύσταση των οποίων απαιτείται άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας, εφόσον πρόκειται να έχουν την εταιρική μορφή της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας, εντάσσονται και αυτές για τη σύσταση τους στη διαδικασία της Υπηρεσίας Μίας Στάσης και δεν έχει εφαρμογή το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 της Κ1-802/2011 ΚΥΑ (ΦΕΚ Β΄ 470).

Επομένως η σύσταση διενεργείται κανονικά από την Υπηρεσία Μίας Στάσης και η Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία λαμβάνει ΑΦΜ από την Υπηρεσία Μίας Στάσης.

Πρέπει όμως να επισημανθεί ότι οι ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες που εμπίμπουν στις διατάξεις των ανωτέρω άρθρων προκειμένου να ασκήσουν νόμιμα την δραστηριότητα τους, είναι υποχρεωμένες να ακολουθήσουν κατά τα λοιπά την διαδικασία που προβλέπεται στα άρθρα 80 και 81 του Ν 3463/2006. Ετσι υποχρεούνται να λάβουν τόσο την προέγκριση ίδρυσης όσο και την άδεια λειτουργίας, οι οποίες μπορούν να χορηγηθούν αφού συσταθεί η εταιρεία αλλά πριν αρχίσει τις εργασίες για τις οποίες ο νόμος απαιτεί άδεια ή έγκριση, (άρθρο 51 του Ν 4072/ 2012).

γ.  Ελεγχος από την ΥΜΣ πληρότητας και νομιμότητας των υποβαλλόμενων εγγράφων

Σύμφωνα με την παρ. 2 περ. α’ του άρθρου 5Α του Ν 3853/2010 (όπως αυτό προστέθηκε με το άρθρο 117 του Ν 4072/2012) η Υπηρεσία Μίας Στάσης μετά την ολοκλήρωση των ενεργειών που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 5Α, υποχρεούται μεταξύ άλλων ενεργειών να προβεί σε έλεγχο πληρότητας και νομιμότητας των εγγράφων που υποβάλλονται σε αυτήν.

Οσον αφορά την νομιμότητα προκύπτει ότι ελέγχονται εκείνα μόνο τα ελαττώματα τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε κήρυξη της ακυρότητας της σύστασης της εταιρείας σύμφωνα με το άρθρο 53 του Ν 4072/2012. Ιδιαίτερα η Υπηρεσία Μίας Στάσης ελέγχει αν στο καταστατικό της εταιρείας αναφέρεται η επωνυμία, ο σκοπός και το ύψος του κεφαλαίου της εταιρείας. Ελέγχει επίσης αν ο σκοπός είναι παράνομος ή αντίκειται στην δημόσια τάξη και αν ο μοναδικός ιδρυτής ή κάποιος από τους ιδρυτές είναι ανίκανος για δικαιοπραξία.

Εάν από τον έλεγχο προκύψει ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις της κείμενης νομοθεσίας (από την αίτηση, τα προσκομιζόμενα δικαιολογητικά ή το έγγραφο σύστασης), η Υπηρεσία Μίας Στάσης προβαίνει στις ενέργειες που περιγράφονται στην παρ. 3 του άρθρου 5Α και αν στη συνέχεια παρέλθουν άπρακτες οι προθεσμίες που ορίζονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 5Α χωρίς τακτοποίηση των εκκρεμοτήτων, τότε δεν καταχωρίζεται η σύσταση της εταιρείας στο ΓΕΜΗ.

δ.  Ενέργειες της ΥΜΣ για τη σύσταση ΙΚΕ διαφορετικές από τις ενέργειες της ΥΜΣ για τη σύσταση των άλλων κεφαλαιουχικών εταιρειών

1. Προσδιορισμός της έδρας της εταιρείας

Υποβάλλεται στην ΥΜΣ μόνο υπεύθυνη δήλωση των εταίρων για τη διεύθυνση της εταιρείας και δεν απαιτείται να προσκομιστούν τα δικαιολογητικά που προσκομίζονται στην σύσταση των κεφαλαιουχικών εταιρειών. (μισθωτήριο συμβόλαιο ή τίτλο κυριότητας ή υπεύθυνη δήλωση δωρεάν παραχώρησης του χώρου της έδρας της εταιρείας). Με τον τρόπο αυτό απλοποιείται η διαδικασία και συντομεύεται η χρονική διάρκεια που απαιτείται για τη σύσταση της ΙΚΕ καθόσον δεν έχουν υποχρέωση οι ιδρυτές να θεωρήσουν στην Εφορία το μισθωτήριο συμβόλαιο της έδρας της ΙΚΕ ή την υπεύθυνη δήλωση της δωρεάν παραχώρησης και στη συνέχεια να το προσκομίσουν στην ΥΜΣ.

2.  Ασφαλιστικές υποχρεώσεις εταίρων και διαχειριστή

Η ΥΜΣ δεν προβαίνει σε αίτηση προς τα ασφαλιστικά ταμεία (ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ΟΑΕΕ) για τη χορήγηση αντιγράφου ασφαλιστικής ενημερότητας των εταίρων καθόσον δεν περιλαμβάνεται στις αρμόδιες της η έκδοση πιστοποιητικού ασφαλιστικής ενημερότητας των εταίρων που προβαίνουν στην σύσταση ΙΚΕ.

Επίσης η ΥΜΣ δεν προβαίνει σε αίτηση για εγγραφή των εταίρων στους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης παρά μόνο αποστέλλει στους κατά περίπτωση αρμόδιους φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ανακοίνωση η οποία περιέχει τα στοιχεία των εταίρων και τα στοιχεία του διαχειριστή.

Επισημαίνεται ότι στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΟΑΕΕ υπάγεται ο διαχειριστής της ΙΚΕ είτε διορίστηκε από το καταστατικό είτε με απόφαση των εταίρων καθώς και ο μοναδικός εταίρος της ΙΚΕ. Οι λοιποί εταίροι της ΙΚΕ υπάγονται προαιρετικά στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ (παρ. 2 του άρθρου 1 και παρ. 1 του άρθρου 3 του ΠΔ 258/2005 όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 9 του άρθρου 116 του Ν 4072/2012).

3.  Μη εφαρμογή του άρθρου 12 της Κ1-802/2011 περί διαβίβασης εγγράφων στο Πρωτοδικείο

Η Υπηρεσία Μίας Στάσης δεν διαβιβάζει στο Πρωτοδικείο ούτε τη βεβαίωση ολοκλήρωσης της σύστασης της ΙΚΕ ούτε το καταστατικό της ΙΚΕ σε αντίθεση με αντίστοιχες ενέργειες για τη σύσταση των άλλων κεφαλαιουχικών εταιρειών όπου σύμφωνα με το άρθρο 12 της Κ1-802/2011 έχει υποχρέωση για τη διαβίβαση στο Πρωτοδικείο των ανωτέρω εγγράφων.

4.  Παρέκκλιση του άρθρου 9 του Ν 3853/2010 και μη εφαρμογή του άρθρου 42  του ΝΔ 3026/1954 (Κώδικας περί δικηγόρων)

Με την παράγραφο 4 του άρθρου 117 του Ν 4072/2012 ορίζεται ότι κατά τη σύνταξη και υπογραφή συμβολαιογραφικών εγγράφων σύστασης ΙΚΕ ή τροποποιήσεων του καταστατικού της δεν απαιτείται παράσταση δικηγόρου, ανεξαρτήτως του ύψους του κεφαλαίου, ακόμα δε και αν αυτό υπερβαίνει το ποσό των ευρώ εκατό χιλιάδων (100.000,00).

IV. Το καταστατικό της ΙΚΕ

α.  Διαίρεση των άρθρων 43-120 του  Ν 4072/2012 σε δώδεκα κεφάλαια – ενότητες

Τα άρθρα 43-120 του Ν 4072/2012 που διέπουν την Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία διαιρούνται σε 12 κεφάλαια – ενότητες ως εξής:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ Γενικές Διατάξεις (άρθρα 43-48 στο οποίο περιέχονται διατάξεις για τα βασικά χαρακτηριστικά, την επωνυμία, την έδρα, την διάρκεια, την εταιρική διαφάνεια, και την επίλυση των τυχόν διαφορών).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ Ίδρυση της εταιρείας (άρθρα 49-54 στο οποίο περιέχονται διατάξεις που αναφέρονται στην ιδρυτική πράξη, στο περιεχόμενο του καταστατικού, στην διαδικασία σύστασης της ΙΚΕ, στην απαιτούμενη δημοσιότητα στο Γ.Ε.ΜΗ., στην κήρυξη ακυρότητας της εταιρείας και στην ευθύνη των ιδρυτών).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄ Διαχείριση και εκπροσώπηση της εταιρείας (άρθρα 55-67 στο οποίο περιέχονται διατάξεις για την διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων και την εκπροσώπηση της εταιρείας).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’ Αποφάσεις των εταίρων – Γενική συνέλευση των εταίρων (άρθρα 68-74 στο οποίο περιέχονται διατάξεις που αναφέρονται στη σύγκληση της συνέλευσης, στον τόπο της συνέλευσης και στη λήψη αποφάσεων των εταίρων).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄ Εταιρικά μερίδια και εισφορές εταίρων [άρθρα 75-82 στα οποία περιέχονται διατάξεις που αναφέρονται στα εταιρικά μερίδια (ονομαστική αξία αυτώναντικείμενο κοινωνίας, επικαρπίας ή ενεχύρου), και στα είδη των εισφορών των εταίρων (κεφαλαιακές εισφορές, έξωκεφαλαιακές εισφορές και εγγυητικές εισφορές)].

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄ Μεταβίβαση εταιρικών μεριδίων και άλλες μεταβολές της σύνθεσης της εταιρείας [άρθρα 83-93 στο οποίο περιέχονται διατάξεις για τον τρόπο μεταβίβασης των εταιρικών μεριδίων (ελευθερία μεταβίβασης, μεταβίβαση εν ζωή, μεταβίβαση αιτία θανάτου, δικαίωμα προαίρεσης, κατάσχεση εταιρικών μεριδίων) και για τις μεταβολές στα πρόσωπα των εταίρων (έξοδος εταίρου, αποκλεισμός εταίρου)].

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄ Σχέση εταίρων με την εταιρεία και σχέση μεταξύ των εταίρων (άρθρα 94-95 στο οποίο περιέχονται διατάξεις που διέπουν τις σχέσεις των εταίρων με την εταιρεία και μεταξύ τους).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η΄ Ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, διανομή κερδών και έλεγχος (άρθρα 96-101 στο οποίο περιέχονται διατάξεις που αφορούν την κατάρτιση ετήσιων οικονομικών καταστάσεων, τον τρόπο διανομής των κερδών στους εταίρους καθώς και τον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ΄ Λύση και εκκαθάριση (άρθρα 102-105 στο οποίο περιέχονται διατάξεις για την λύση της εταιρείας και την εκκαθάρισή της).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι΄ Μετατροπή – Συγχώνευση (άρθρα 106-115 στο οποίο περιγράφεται η διαδικασία μετατροπής της ΙΚΕ σε άλλη εταιρική μορφή, η μετατροπή άλλης εταιρικής μορφής σε ΙΚΕ, καθώς και η συγχώνευση ΙΚΕ).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΑ΄ Προσαρμογή διατάξεων στην νέα εταιρική μορφή (άρθρα 116-118 στο οποίο αναφέρεται η διαδικασία προσαρμογής στις γενικές διατάξεις, η προσαρμογή στο Ν 3853/2010 και η προσαρμογή στο ΓΕΜΗ).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΒ΄ Ποινικές, τελικές και μεταβατικές διατάξεις (άρθρα 119-120 στο οποίο αναγράφονται οι ποινικές διατάξεις [οι οποίες είναι ελάχιστες και βασίζονται στη ρύθμιση του άρθρου 60 του Ν 3190/1955 που αφορούν ιδίως παραβάσεις διατάξεων που αποσκοπούν στην ενημέρωση και προστασία των τρίτων), καθώς και οι διατάξεις για την διευκόλυνση μετατροπής υφιστάμενων Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης σε ΙΚΕ].

β.  Βασικά χαρακτηριστικά της ΙΚΕ – Καινοτομίες της ΙΚΕ

Η εταιρεία έχει νομική προσωπικότητα. Ακόμα και αν ο σκοπός της δεν είναι εμπορικός, η ΙΚΕ είναι εμπορική εταιρεία. Το κεφάλαιο της αποτελείται από τουλάχιστον ένα (1) ευρώ. Φυσικά προβλέπεται η δυνατότητα να αποφασίσουν οι εταίροι είτε μεγαλύτερο κεφάλαιο κατά τη σύσταση της ΙΚΕ είτε να προβούν σε αύξηση του κεφαλαίου της ΙΚΕ κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της. Το χαμηλό ποσό του κεφαλαίου αποτελεί καινοτομία της νέας εταιρικής μορφής σε σχέση με τους υφιστάμενους τύπους των κεφαλαιουχικών εταιρειών. Επίσης καινοτομία είναι η αποσύνδεση της εταιρικής συμμετοχής και των μεριδίων από το κεφάλαιο. Τα εταιρικά μερίδια ανάγονται όχι αποκλειστικά στο κεφάλαιο, ως μοναδικό παρονομαστή, αλλά σε ένα ευρύτερο παρονομαστή, που αποτελείται από την αξία του συνόλου των εισφορών. Οι εισφορές μπορούν να είναι κεφαλαιακές, να αντιστοιχούν δηλαδή στο γνωστό μας κεφάλαιο, αλλά επίσης εξωκεφαλαιακές ή εγγυητικές, να αντιστοιχούν δηλαδή σε στοιχεία μη υποκείμενα σε αποτίμηση, σύμφωνα με το άρθρο 9 του ΚΝ 2190/20.

Ετσι, ενώ σε μία ΑΕ ή μία ΕΠΕ υπάρχει από τη μία μεριά το κεφάλαιο και από την άλλη οι μετοχές ή τα μερίδια, που αποτελούν υποδιαιρέσεις του, στην ΙΚΕ υπάρχει από τη μία μεριά το σύνολο των εισφορών (ορισμένες από τις οποίες απαρτίζουν πράγματι κεφάλαιο, άλλες όμως όχι), και από την άλλη τα μερίδια, που αντιστοιχούν στις εισφορές αυτές. Κάθε εταίρος έχει μερίδια διότι πραγματοποίησε μια εισφορά, είτε η τελευταία απαρτίζει κεφάλαιο ή όχι. Ολα τα εταιρικά μερίδια είναι ίσα και παρέχουν τα ίδια δικαιώματα.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Ν 4072/2012 η νέα εταιρική μορφή φιλοδοξεί να ικανοποιήσει ποικίλες ανάγκες. Αναγνωρίζει κάθε είδους εισφορά, ακόμη και αν πρόκειται για εισφορά εργασίας ή εισφορά «ευθύνης», που ενισχύει την πιστοληπτική ικανότητα της εταιρείας. Αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία ιδίως για επιχειρήσεις χωρίς ανάγκη υψηλής κεφαλαιακής υποδομής (ιδίως επιχειρήσεις υπηρεσιών). Ταυτόχρονα, ανταποκρίνεται στο διαχωρισμό των λειτουργιών των εταίρων μέσα στην εταιρεία (εταίροι που εισφέρουν περιουσιακά στοιχεία, που ασχολούνται με την καθημερινή δραστηριότητα, που εισφέρουν φερεγγυότητα κ.λπ.) καθιστώντας τη νέα εταιρική μορφή κατάλληλη για οικογενειακές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις νέων, μικρές συνεργασίες. Επιπλέον η αποδοχή των ποικίλων εισφορών (κεφαλαιακών και μη) «μετακομίζει» στο εταιρικό δίκαιο συμβατικές ρυθμίσεις που στην ΑΕ ή την ΕΠΕ δεν θα αποτελούσαν αντικείμενο παρά μόνο εξωεταιρικών συμβάσεων. Απλοποιεί επίσης τις σχέσεις των εταίρων και τη λειτουργία της εταιρείας, διότι όλοι όσοι προβαίνουν σε παροχές προς την εταιρεία λογίζονται εταίροι και έχουν τα δικαιώματα του εταίρου (επί των κερδών, να ψηφίζουν κ.λπ.).

Η Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία μπορεί να είναι μονοπρόσωπη, στη περίπτωση αυτή όμως το όνομα του μοναδικού εταίρου για λόγους δημοσιότητας θα πρέπει να καταχωρίζεται στο ΓΕΜΗ και να αναγράφεται στη μερίδα της εταιρείας στο ΓΕΜΗ. Καινοτομία είναι ότι ο Ν 4072/ 2012 προβλέπει ότι το καταστατικό της ΙΚΕ και οι τροποποιήσεις του καταστατικού, εφόσον καταρτίζονται με ιδιωτικό έγγραφο, καθώς και οι αποφάσεις των εταίρων της και τα πρακτικά μπορούν να συντάσσονται και σε μία από τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τέλος με την Πολ. 1150/14.6.2012 η ΙΚΕ εντάχθηκε στην τρίτη κατηγορία βιβλίων ανεξάρτητα από το ύψος των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων της.

γ.  Βασικά χαρακτηριστικά του Καταστατικού – Ανάλυση των Βασικών Διατάξεων

1. Επωνυμία

Παρέχεται από το νόμο μεγάλη ελευθερία στους ενδιαφερόμενους για να επιλέξουν την επωνυμία της ΙΚΕ. Προβλέπεται ότι η επωνυμία της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας μπορεί να σχηματιστεί είτε από το όνομα ενός ή περισσότερων εταίρων είτε από το αντικείμενο της επιχείρησης που ασκεί. Επίσης παρέχεται η δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί φανταστική επωνυμία.

Απαραίτητα όμως πρέπει στην επωνυμία της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας σε κάθε περίπτωση να αναφέρονται ολογράφως οι λέξεις «Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία» ή η συντομογραφία «ΙΚΕ» για λόγους πληροφόρησης των τρίτων συναλλασσομένων.

Εάν η εταιρεία είναι μονοπρόσωπη, τότε στην επωνυμία της πρέπει να συμπεριλαμβάνονται και οι λέξεις «Μονοπρόσωπη Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία» ή «Μονοπρόσωπη ΙΚΕ».

Η επωνυμία της εταιρείας μπορεί να αποδίδεται ολόκληρη με λατινικούς χαρακτήρες ή σε ξένη γλώσσα. Αν αποδίδεται στην αγγλική γλώσσα θα πρέπει να περιέχει ολογράφως τις λέξεις «Private Company» ή την ένδειξη «P.C.» και αν είναι μονοπρόσωπη τις λέξεις «Single Member Private Company» ή «Single Member P.C».

2. Έδρα

Η Εδρα της εταιρείας είναι στο Δήμο που αναφέρεται στο καταστατικό της.

Επισημαίνεται ότι παρέχεται η δυνατότητα να μεταφερθεί η καταστατική έδρα της εταιρείας σε άλλη χώρα του Ευρωπαϊκού Οικονομικού. Επίσης δεν υπάρχει υποχρέωση η πραγματική έδρα της Ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας να βρίσκεται στην Ελλάδα.

3. Διάρκεια

Η διάρκεια της εταιρείας είναι πάντα ορισμένου χρόνου. Αν δεν ορισθεί ορισμένος χρόνος της διάρκειας της εταιρείας στο καταστατικό, θεωρείται ότι η διάρκεια της εταιρείας είναι δώδεκα (12) έτη από τη σύστασή της.

4. Εταιρική διαφάνεια

Σε κάθε έντυπο της εταιρείας πρέπει απαραίτητα να αναφέρονται ως ελάχιστες πληροφορίες, η επωνυμία της, το εταιρικό κεφάλαιο και το συνολικό ποσό των εγγυητικών εισφορών του άρθρου 79, ο αριθμός Γ.Ε.ΜΗ. της εταιρείας, η έδρα της και η ακριβής της διεύθυνση, καθώς και αν η εταιρεία βρίσκεται υπό εκκαθάριση. Επίσης πρέπει να αναφέρεται η ιστοσελίδα της εταιρείας την οποία η ΙΚΕ οφείλει εντός μηνός από τη σύσταση της να αποκτήσει και στην οποία αναρτώνται οι ανωτέρω πληροφορίες.

Στο άρθρο 47 του Ν 4072/2012 τίθενται κανόνες αυξημένης εταιρικής διαφάνειας για την προστασία τόσο των συναλλασσομένων με την εταιρεία, ιδίως των δανειστών της, όσο και των εταίρων. Η ύπαρξη τριών ειδών εταιρικών μεριδίων, που συνδέονται και με μη κεφαλαιακές εισφορές, δημιουργούν την ανάγκη πληροφόρησης των ενδιαφερομένων σχετικά με τα πρόσωπα που συμμετέχουν στην εταιρεία και το είδος των υποχρεώσεων που αναλαμβάνουν. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Ν 4072/2012 η διασφάλιση των τρίτων αξιολογείται ως υπέρτερης αξίας σε σχέση με το δικαίωμα των εταίρων να κρατήσουν την ανωνυμία τους. Θεωρείται λοιπόν ότι δημοσίευση απλών δεδομένων των εταίρων στην ιστοσελίδα των εταίρων δεν εμπίπτει στο πεδίο του Ν 2472/ 1997 για την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

5. Επίλυση διαφορών

Αποκλειστικά αρμόδιο για την επίλυση διαφορών είναι το Ειρηνοδικείο της έδρας της εταιρείας που κρίνει με την διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας. Η επιλογή αυτή έγινε για να επιτευχθεί όσο γίνεται πιό γρήγορη εκδίκαση των υποθέσεων (πιο σύντομα από την τακτική διαδικασία). Επίσης παρέχεται η δυνατότητα να προβλεφθεί στο καταστατικό ότι για την επίλυση των διαφορών μπορεί να γίνει προσφυγή είτε στην διαιτησία είτε στην διαμεσολάβηση σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 3898/2010.

6. Περιεχόμενο του καταστατικού

Το καταστατικό της εταιρείας πρέπει να περιέχει:

(α) το ονοματεπώνυμο, τη διεύθυνση κατοικίας και την τυχόν ηλεκτρονική διεύθυνση των εταίρων·

(β) την εταιρική επωνυμία·

(γ) την έδρα της εταιρείας·

(δ) το σκοπό της εταιρείας·

(ε) την ιδιότητα της εταιρείας ως ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία·

(στ) τις εισφορές των εταίρων κατά κατηγορία εισφορών και την αξία τούτων, σύμφωνα με τα άρθρα 77 έως και 

79, καθώς και το κεφάλαιο της εταιρείας·

(ζ) το συνολικό αριθμό των εταιρικών μεριδίων·

(η) τον αρχικό αριθμό των μεριδίων κάθε εταίρου και το είδος της εισφοράς που τα μερίδια αυτά εκπροσωπούν

(θ) τον τρόπο διαχείρισης και εκπροσώπησης της εταιρείας και

(ι) τη διάρκεια της εταιρείας.

Υπάρχει δυνατότητα να συμπεριληφθεί στο καταστατικό και άλλες συμφωνίες των εταίρων, οι οποίες είναι ισχυρές αν δεν προσκρούουν στον Ν 4072/2012.

7. Εκπροσώπηση της εταιρείας

Την εταιρεία μπορεί να την εκπροσωπεί ένας ή περισσότεροι διαχειριστές για ορισμένο ή αόριστο χρόνο που ορίζεται και ανακαλείται με απόφαση των εταίρων που εκπροσωπούν την πλειοψηφία των εταιρικών μεριδίων, εκτός αν το καταστατικό ορίζει διαφορετικά.

Δυνατός είναι επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 60, ο διορισμός και η ανάκληση διαχειριστή από εταίρο εφόσον υπάρχει σχετική πρόβλεψη του καταστατικού.

Διαχειριστής μπορεί να είναι μόνο φυσικό πρόσωπο, είτε εταίρος, είτε όχι.

Ο διαχειριστής μπορεί να έχει εξουσία να τροποποιεί το καταστατικό σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 68, η εξουσία αυτή όμως δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα τρία χρόνια.

Ο διορισμός, η ανάκληση και η αντικατάσταση του διαχειριστή υπόκειται σε δημοσιότητα στο ΓΕΜΗ σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Ν 3419/2005.

Ο διαχειριστής εκπροσωπεί την εταιρεία και ενεργεί στο όνομα της κάθε πράξη που αφορά στη διοίκηση της εταιρείας, τη διαχείριση της περιουσίας της και την εν γένει επιδίωξη του σκοπού της.

Πράξεις του διαχειριστή, ακόμη και αν είναι εκτός του εταιρικού σκοπού, δεσμεύουν την εταιρεία απέναντι στους τρίτους, εκτός αν η εταιρεία αποδείξει ότι ο τρίτος γνώριζε την υπέρβαση του εταιρικού σκοπού ή όφειλε να τη γνωρίζει. Δεν συνιστά απόδειξη μόνη η τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας ως προς το καταστατικό ή τις τροποποιήσεις του. Περιορισμοί της εξουσίας του διαχειριστή της εταιρείας, που προκύπτουν από το καταστατικό ή από απόφαση των εταίρων, δεν αντιτάσσονται στους τρίτους, ακόμη και αν έχουν υποβληθεί στις διατυπώσεις δημοσιότητας. (αντίστοιχη ρύθμιση με εκείνη του άρθρου 22 παρ. 1 και 2 του ΚΝ 2190/1920.

Η ΙΚΕ έχει υποχρέωση τήρησης βιβλίου εταίρων και ενιαίου βιβλίου πρακτικών αποφάσεων των εταίρων και αποφάσεων της διαχείρισης τα οποία οφείλει να τηρεί ο διαχειριστής.

8. Αποφάσεις εταίρων – Συνέλευση των εταίρων

Ο διαχειριστής συγκαλεί τη συνέλευση με προσωπική πρόσκληση των εταίρων και με κάθε κατάλληλο μέσο, περιλαμβανομένου του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Η συνέλευση μπορεί επίσης να συνεδριάζει εγκύρως, αν όλοι οι εταίροι είναι παρόντες ή αντιπροσωπεύονται και συναινούν (καθολική συνέλευση).

Η συνέλευση μπορεί να συνέρχεται οπουδήποτε αναφέρεται στο καταστατικό, στο εσωτερικό ή το εξωτερικό, στην έδρα της εταιρείας ή και οπουδήποτε αλλού, αν συναινούν όλοι οι εταίροι.

Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει ότι η συνέλευση των εταίρων διεξάγεται με τηλεδιάσκεψη.

Κάθε εταιρικό μερίδιο παρέχει δικαίωμα μιας ψήφου.

Η συνέλευση αποφασίζει με απόλυτη πλειοψηφία (απλή ή αυξημένη) του συνολικού αριθμού των εταιρικών μεριδίων. Απαρτία δεν απαιτείται. Ετσι εγκαταλείπεται το διπλό σύστημα πλειοψηφίας (μεριδίων και εταίρων), που ισχύει στην ΕΠΕ, προβλέπεται όμως η δυνατότητα υιοθέτησης του με το καταστατικό, αν το επιθυμούν οι εταίροι (άρθρο 72 παρ. 6).

Στις περιπτώσεις της παρ. 2 του άρθρου 68 περ. α΄, δ΄, ε΄ και στ΄, η συνέλευση αποφασίζει με την αυξημένη πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) του συνολικού αριθμού των εταιρικών μεριδίων.

Επίσης υπάρχουν διατάξεις σύμφωνα με τις οποίες για τη λήψη απόφασης απαιτείται ομοφωνία (άρθρα 45 παρ. 2, 48 παρ. 2, 60 παρ. 2, 67 παρ. 2, 68 παρ. 3, 72 παρ. 6, 89 παρ. 1, 105 παρ. 5 και 7.

Οι αποφάσεις της συνέλευσης δεσμεύουν τους απόντες ή τους διαφωνούντες εταίρους και καταχωρίζονται στο βιβλίο πρακτικών που τηρείται.

Παρέχεται επίσης η δυνατότητα κατά παρέκκλιση από τις διατάξεις των προηγούμενων άρθρων, οι αποφάσεις των εταίρων, αν είναι ομόφωνες, να λαμβάνονται εγγράφως χωρίς συνέλευση

9. Εταιρικά μερίδια

Η συμμετοχή στην ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία προϋποθέτει την απόκτηση ενός ή περισσότερων εταιρικών μεριδίων. Τα εταιρικά μερίδια δεν μπορούν να παρασταθούν με μετοχές. Τα εταιρικά μερίδια έχουν ονομαστική αξία τουλάχιστον ενός (1) ευρώ και η ονομαστική τους αξία είναι ίδια για όλα τα εταιρικά μερίδια, ανεξάρτητα από το είδος της εισφοράς στην οποία αντιστοιχούν.

Τα εταιρικά μερίδια μπορεί να αποτελούν αντικείμενο κοινωνίας (σε περίπτωση κληρονομικής διαδοχής). Είναι επίσης δυνατό να συσταθεί επ’ αυτών επικαρπία ή ενέχυρο. Στις περιπτώσεις αυτές οι υποχρεώσεις που προκύπτουν από εξωκεφαλαιακές ή εγγυητικές εισφορές βαρύνουν αποκλειστικά τον ψιλό κύριο ή τον ενεχυριαστή.

Τα εταιρικά μερίδια παριστούν εισφορές των εταίρων. Οι εισφορές των εταίρων μπορεί να είναι τριών ειδών: κεφαλαιακές, εξωκεφαλαιακές και εγγυητικές. Κάθε εταιρικό μερίδιο εκπροσωπεί ένα μόνο είδος εισφοράς. Δηλαδή ο εταίρος που εισφέρει κεφάλαιο θα αποκτήσει αποκλειστικά μερίδια που αντιστοιχούν σε κεφαλαιακή εισφορά ενώ, αν αναλάβει την υποχρέωση π.χ. να παρέχει και λογιστικές υπηρεσίες στην εταιρεία και συμφωνείται ότι οι λογιστικές αυτές υπηρεσίες αποτελούν εισφορά, θα λάβει και μερίδια που αντιστοιχούν σε εξωκεφαλαιακή εισφορά. Δεν είναι απαραίτητο βέβαια να εμφανίζονται σε μία ΙΚΕ και τα τρία είδη εισφορών ή στην ίδια αναλογία. Οι εταίροι μπορούν να επιλέξουν ένα ακραιφνώς κεφαλαιουχικό σχήμα, με αποκλειστικά και μόνο κεφαλαιακές εισφορές από τη μία ή να διαμορφώσουν ένα σύστημα με έντονα προσωπικά στοιχεία, παροχή εργασίας και ευθύνη για τα χρέη της εταιρείας. Σε κάθε περίπτωση όμως θα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένα εταιρικό μερίδιο με κεφαλαιακή εισφορά.

Ο αριθμός των μεριδίων του κάθε εταίρου είναι ανάλογος προς την αξία της εισφοράς του.

10. Εισφορές των εταίρων

Όπως αναφέρθηκε οι εταίροι συμμετέχουν στην εταιρεία με κεφαλαιακές, με εξωκεφαλαιακές ή με εγγυητικές εισφορές

α. Κεφαλαιακές εισφορές

Οι «κεφαλαιακές εισφορές» αποτελούν εισφορές είτε σε μετρητά είτε σε είδος υπό την προυπόθεση ότι είναι δεκτικό χρηματικής αποτίμησης κατά την έννοια του άρθρου 8 παρ. 5 του ΚΝ 2190/1920. Η αποτίμηση αυτή γίνεται σύμφωνα με τα άρθρα 9 και 9α του ΚΝ 2190/1920. Ωστόσο δεδομένου του κόστους της διαδικασίας που αναφέρεται στο άνω άρθρο, αν η αξία της εισφοράς, δεν υπερβαίνει τις πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ δεν απαιτείται αποτίμηση.

Το κεφάλαιο πρέπει να καταβληθεί ολοσχερώς κατά την ίδρυση της εταιρείας ή κατά την αύξηση του κεφαλαίου και ο διαχειριστής της εταιρείας οφείλει μέσα σε ένα μήνα να βεβαιώσει την ολοσχερή καταβολή αυτού, με πράξη του που καταχωρίζεται στο Γ.Ε.ΜΗ. Σε περίπτωση μη ολοσχερούς καταβολής ο διαχειριστής προβαίνει σε αντίστοιχη μείωση του κεφαλαίου και σε ακύρωση των εταιρικών μεριδίων που αντιστοιχούν στο κεφάλαιο το οποίο δεν καταβλήθηκε.

β. Εξωκεφαλαιακές εισφορές

Οι «εξωκεφαλαιακές εισφορές» συνίστανται σε παροχές που δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο κεφαλαιακής εισφοράς, γιατί από τη φύση τους δεν μπορούν να παρασταθούν στον ισολογισμό όπως απαιτήσεις που προκύπτουν από ανάληψη υποχρέωσης εκτέλεσης εργασιών ή παροχής υπηρεσιών. Οι παροχές αυτές πρέπει να εξειδικεύονται στο καταστατικό και εκτελούνται για ορισμένο ή αόριστο χρόνο και η αξία τους καθορίζεται στο καταστατικό.

Στο καταστατικό επίσης προβλέπεται η διαδικασία που τηρείται σε περίπτωση μη παροχής από τον εταίρο της εξωκεφαλαιακής εισφοράς του, στις περιπτώσεις ακύρωσης εταιρικών μεριδίων λόγω εξόδου ή αποκλεισμού εταίρου καθώς και σε περίπτωση αναγκαστικής εκποίησης εταιρικών μεριδίων (άρθρο 78 παρ. 3 και παρ. 4). 

γ. Εγγυητικές εισφορές

«Εγγυητικές εισφορές» είναι εισφορές που συνίστανται στην ανάληψη ευθύνης έναντι των τρίτων για τα χρέη της εταιρείας μέχρι το ποσό που ορίζεται στο καταστατικό. Η ευθύνη αυτή που αναλαμβάνει ο εταίρος υφίσταται απέναντι σε όλους και όχι μόνο σε ορισμένους δανειστές.

Η αξία κάθε εγγυητικής εισφοράς καθορίζεται στο καταστατικό και δεν μπορεί να υπερβαίνει το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) του ποσού για το οποίο ο εταίρος έχει αναλάβει ευθύνη καταβολής. Έτσι, σύμφωνα με το παράδειγμα που αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του Ν 4072/2012 αν συμφωνείται ανάληψη ευθύνης για 100.000 ευρώ, η αξία της εισφοράς, η οποία θα αποτελέσει και τη βάση προσδιορισμού των εταιρικών μεριδίων που θα λάβει ο παρέχων την εισφορά, θα ορίζεται από τους εταίρους, δεν θα μπορεί όμως να υπερβαίνει τις 

75.000 ευρώ.

Ο θεσμός των εγγυητικών εισφορών λειτουργεί ως εναλλακτικός μηχανισμός προστασίας των εταιρικών δανειστών, στο μέτρο που οι τελευταίοι δύνανται να στραφούν άμεσα και πρωτογενώς κατά του εταίρου. Η ευθύνη επομένως του εταίρου με εγγυητική εισφορά-παρά τον όρο που χρησιμοποιείται – είναι ευθύνη πρωτοφειλέτη και όχι εγγυητή. Επομένως, ο εταίρος με εγγυητική εισφορά που ενάγεται από δανειστή θα μπορεί να προβάλει τις ενστάσεις που θεμελιώνονται στο πρόσωπο του καθώς και τις ενστάσεις που έχει κατά του δανειστή η ίδια η εταιρία, όχι όμως και άλλες, όπως π.χ. τις ενστάσεις που θα είχε ένας εγγυητής όπως την ένσταση διζήσεως. Επιπλέον, ο εταίρος με εγγυητική εισφορά που ικανοποίησε εταιρικό δανειστή δεν έχει δικαίωμα αναγωγής κατά της εταιρείας.

Στο καταστατικό επίσης προβλέπεται η διαδικασία που τηρείται σε περίπτωση πτώχευσης του εταίρου που έχει παράσχει εγγυητική εισφορά (άρθρο 79 παρ. 4) καθώς και στις περιπτώσεις ακύρωσης εταιρικών μεριδίων εγγυητικών εισφορών λόγω εξόδου ή αποκλεισμού εταίρου ή αναγκαστικής εκποίησης των εταιρικών μεριδίων του (άρθρο 79 παρ. 6).

Μετά από κάθε μεταβολή στις εγγυητικές εισφορές της εταιρείας, ο διαχειριστής υποβάλλει για καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ. επικαιροποιημένη κατάσταση με τη μεταβολή που έχει επέλθει και τις εγγυητικές εισφορές των κατ` ιδίαν εταίρων που υφίστανται με το ποσό της ευθύνης που δεν έχει καταβληθεί για κάθε εισφορά. Την κατάσταση αυτή αναρτά και στην ιστοσελίδα της εταιρείας.

Σύμφωνα με το άρθρο 81 δεν είναι δυνατή η επιστροφή των εξωκεφαλαιακών και εγγυητικών εισφορών. Ωστόσο σύμφωνα με το άρθρο 82 επιτρέπεται η εξαγορά των υποχρεώσεων που πηγάζουν από τις εξωκεφαλαιουχικές και εγγυητικές εισφορές. Αυτό προβλέπεται για να υπάρχει η δυνατότητα να απεμπλακούν οι εταίροι από μια υποχρέωση που ανέλαβαν και την οποία τελικά δεν μπορούν να τηρήσουν στο διηνεκές.

Η εξαγορά των υποχρεώσεων καθίσταται δυνατή με τη μετατροπή των μεριδίων σε μερίδια κεφαλαιακής εισφοράς και την καταβολή από τον εταίρο στην εταιρεία για μεν την εξωκεφαλαιακή εισφορά, ποσού ίσο με την αξία της εισφοράς του, όπως ορίστηκε στο καταστατικό, για δε την εγγυητική εισφορά του πλήρους ποσού της ευθύνης του και όχι απλώς του 75% στο οποίο μπορεί να έχει αποτιμηθεί η εισφορά αυτή.

11.  Μεταβίβαση εταιρικών μεριδίων εν ζωή και αιτία θανάτου – δικαίωμα προαίρεσης – κατάσχεση εταιρικών μεριδίων – πτώχευση εταίρου

Η μεταβίβαση και η επιβάρυνση των μεριδίων ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας εν ζωή ή αιτία θανάτου είναι ελεύθερη, με την επιφύλαξη της μη ολοσχερώς καταβεβλημένης εξωκεφαλαιακής ή εγγυητικής εισφοράς όπου στις περιπτώσεις αυτές η μεταβίβαση είναι δυνατή μόνο αν προηγηθεί η διαδικασία εξαγοράς που αναφέρεται στο άρθρο 82.

Η μεταβίβαση ή επιβάρυνση των εταιρικών μεριδίων εν ζωή γίνεται εγγράφως και επάγεται αποτελέσματα ως προς την εταιρεία και τους εταίρους από την γνωστοποίηση σε αυτή εγγράφως της μεταβίβασης. Η κοινοποίηση του εγγράφου γνωστοποίησης στην εταιρεία μπορεί να γίνει και με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail). Ο διαχειριστής οφείλει να καταχωρίζει αμέσως τη μεταβίβαση στο βιβλίο των εταίρων και ως προς τους τρίτους η μεταβίβαση θεωρείται ότι έγινε από την καταχώριση της στο βιβλίο των εταίρων.

Το καταστατικό μπορεί να αποκλείει ή να περιορίζει τη μεταβίβαση ή επιβάρυνση των μεριδίων εν ζωή. Μπορεί επίσης να προβλέπει δικαίωμα προτίμησης των λοιπών εταίρων, αν κάποιος εταίρος προτίθεται να μεταβιβάσει μερίδια του, καθώς και δικαίωμα της εταιρείας να υποδεικνύει εταίρο ή τρίτο για εξαγορά των μεριδίων, που πρόκειται να μεταβιβασθούν, αντί πλήρους τιμήματος προσδιοριζόμενου από το δικαστήριο.

Οπως και στην περίπτωση μεταβίβασης εν ζωή, το καταστατικό μπορεί να προβλέψει σε περίπτωση θανάτου εταίρου την εξαγορά των μεριδίων από πρόσωπο που θα υποδείξει, εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, η εταιρία ή το δικαίωμα προτίμησης των εταίρων στην εξαγορά.

Οι εταίροι μπορούν να συμφωνούν μεταξύ τους ή με τρίτους την παροχή δικαιώματος προαίρεσης αγοράς ή πώλησης μεριδίων. Η συμφωνία αυτή καταγράφεται στο βιβλίο εταίρων.

Η κατάσχεση των εταιρικών μεριδίων είναι δυνατή ακόμη και αν η μεταβίβαση τούτων αποκλείεται ή υπόκειται σε περιορισμούς. Η κατάσχεση γίνεται σύμφωνα με τα άρθρα 1022 επ. του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

Σε περίπτωση πτώχευσης εταίρου τα εταιρικά του μερίδια ανήκουν στην πτωχευτική περιουσία και εκποιούνται κατ` εφαρμογή του άρθρου 146 του Πτωχευτικού Κώδικα. Αντί της εκποίησης, το πτωχευτικό δικαστήριο μπορεί να διατάξει, μετά από αίτηση της εταιρείας, τη μεταβίβαση των εταιρικών μεριδίων σε εταίρους ή τρίτους που υποδεικνύει η εταιρεία, με καταβολή στον πιστωτή πλήρους τιμήματος, που προσδιορίζεται από το δικαστήριο.

12.  Έγκριση οικονομικών καταστάσεων και διανομή κερδών

Με απόφαση των εταίρων εγκρίνονται οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις και αποφασίζεται η διανομή των κερδών. Ως μηχανισμός προστασίας των πιστωτών, δεδομένου ότι το κεφάλαιο της ΙΚΕ είναι ελάχιστο, είναι η καθιέρωση τακτικού αποθεματικού. Κάθε έτος και πριν από κάθε διανομή κερδών πρέπει να κρατείται τουλάχιστον το ένα εικοστό (1/20) των καθαρών κερδών, για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού. Το αποθεματικό αυτό μπορεί μόνο να κεφαλαιοποιείται ή να συμψηφίζεται με ζημίες.

Γίνεται μνεία ότι δεν υπήρξε αντίστοιχη πρόβλεψη κατ’ αναλογία των ισχυόντων στην ανώνυμη εταιρεία (άρθρο 44 του ΚΝ 2190/1920) και την εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (άρθρο 24 Ν 3190/1955) έτσι ώστε η κράτηση για τακτικά αποθεματικά να μην είναι υποχρεωτική εφόσον η αξία του αποθεματικού έχει υπερβεί ένα ελάχιστο ποσοστό της αξίας των λογαριασμών των ιδίων κεφαλαίων που απεικονίζουν τις εισφορές των εταίρων (εταιρικό κεφάλαιο και λογαριασμοί καταχώρισης των εξωκεφαλαιακών και των εγγυητικών εισφορών).

13. Λύση και εκκαθάριση

Η ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία λύεται: (α) οποτεδήποτε με απόφαση των εταίρων, (β) όταν παρέλθει ο ορισμένος χρόνος διάρκειας, εκτός αν ο χρόνος αυτός παραταθεί πριν λήξει με απόφαση των εταίρων, (γ) αν κηρυχθεί η εταιρεία σε πτώχευση, και (δ) σε άλλες περιπτώσεις που προβλέπει ο Ν 4072/2012 ή το καταστατικό. Άλλες περιπτώσεις που προβλέπει ο νόμος είναι η ακύρωση της εταιρείας με βάσει το άρθρο 53, η δικαστική λύση αν η εταιρεία βρεθεί χωρίς κεφαλαιουχικά μερίδια σύμφωνα με το άρθρο 77 παρ. 5 και η λύση της εταιρείας με καταγγελία οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον λόγω ανυπαρξίας μεριδίου κεφαλαιακής εισφοράς σύμφωνα με την παρ. 5 άρθρο 77.

Η λύση της εταιρείας, αν δεν οφείλεται στην πάροδο του χρόνου διάρκειας, καταχωρίζεται στο Γ.Ε.ΜΗ. με μέριμνα του εκκαθαριστή.

Αν λυθεί η εταιρεία για οποιοδήποτε λόγο, εκτός από την κήρυξη αυτής σε πτώχευση, ακολουθεί το στάδιο της εκκαθάρισης. Η εκκαθάριση ενεργείται από το διαχειριστή, εκτός αν το καταστατικό προβλέπει διαφορετικά ή αποφάσισαν άλλως οι εταίροι. Οι διατάξεις για το διαχειριστή εφαρμόζονται ανάλογα και στον εκκαθαριστή.

14. Ποινικές διατάξεις

Οι ποινικές διατάξεις που εισάγονται στο άρθρο 119 είναι ελάχιστες και είναι στο πρότυπο του άρθρου 60 του Ν 3190/1955. Πρόκειται για κυρώσεις που αφορούν την εταιρική διαφάνεια (άρθρα 47 και 79 παρ. 7), την τακτική τήρηση των πρακτικών (παρ. 1 του άρθρου 66), την αναπροσαρμογή του κεφαλαίου με πράξη του διαχειριστή, καθώς και ζητήματα οικονομικών καταστάσεων, καθώς τα ανωτέρω έχουν επιπτώσεις στους τρίτους που συναλλάσσονται με την εταιρεία.

15.  Μετατροπή Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας – Συγχώνευση

Στα άρθρα 106-115 περιέχονται ρυθμίσεις για τους εταιρικούς μετασχηματισμούς της ΙΚΕ. Τα ζητήματα που ρυθμίζονται είναι της μετατροπής και της συγχώνευσης. Γίνεται μνεία ότι δεν ρυθμίζονται θέματα διάσπασης αφού λόγω του μικρού μεγέθους που θεωρητικά θα έχει η ΙΚΕ δεν κρίθηκε απαραίτητη η ρύθμιση του θεσμού αυτού, καθόσον δεν υπάρχει ούτε αντίστοιχη ρύθμιση και στις ΕΠΕ.

16.  Προσαρμογή σε γενικές διατάξεις – Τήρηση βιβλίων ΚΒΣ

Στο άρθρο 116 προβλέπεται ότι όπου στη νομοθεσία υπάρχουν ρυθμίσεις που αναφέρονται γενικά στις κεφαλαιουχικές εταιρείες, οι ρυθμίσεις αυτές επεκτείνονται και στην Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία εκτός εάν από το νόμο ή τη φύση της Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας συνάγεται κάτι διαφορετικό. Στην παρ. 11 του άρθρου 116 ορίζεται ότι οι εκάστοτε ισχύουσες φορολογικές διατάξεις για τις Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης εφαρμόζονται και στις Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες. Επομένως, οι ΙΚΕ εντάσσονται στην τρίτη κατηγορία βιβλίων, ανεξάρτητα από το ύψος των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων τους (περ. α΄ παρ. 2 του άρθρου 4 του ΚΒΣ).

17.  Διευκόλυνση μετατροπής υφισταμένων ΕΠΕ σε ΙΚΕ

Με σκοπό την ενθάρρυνση των υφιστάμενων ΕΠΕ να μετατραπούν σε ΙΚΕ μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2013, προβλέπεται στο άρθρο 120 ότι υφιστάμενες εταιρείες περιορισμένης ευθύνης μπορούν να μετατραπούν σε ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες, εάν αυτό αποφασισθεί κατά παρέκκλιση των διατάξεων του Νόμου και του καταστατικού, (δηλαδή κατ’αρχήν με πλειοψηφία 3/4 κεφαλαίου και εταίρων), από τη συνέλευση των εταίρων που λαμβάνεται είτε με πλειοψηφία τουλάχιστον των δύο τρίτων του όλου αριθμού των εταίρων, που εκπροσωπούν τα δύο τρίτα του όλου εταιρικού κεφαλαίου, είτε με πλειοψηφία τουλάχιστον των τριών τετάρτων του όλου εταιρικού κεφαλαίου. Επίσης τυχόν ρήτρες του καταστατικού που προβλέπουν μεγαλύτερα ποσοστά πλειοψηφίας δεν λαμβάνονται υπόψη για την απόφαση αυτή της μετατροπής της ΕΠΕ σε ΙΚΕ.